علایم کمبود ویتامین B6

ویتامین B6 مشهور به پیریدوکسین، یکی از ویتامین های گروه ب کمپلکس است. این ویتامین در سال ۱۹۳۲ کشف شده است اما دانشمندان هنوز در حال کسب اطلاعات جدیدی در مورد آن هستند.

بیشتر مردم، ویتامین B6 را از طریق رژیم غذایی دریافت می کنند اما اگر آنها دچار کمبود سایر ویتامین های ب کمپلکس مثل فولات و B12 شدند، احتمالا دچار کمبود ویتامین B6 نیز می شوند.

کمبود ویتامین B6 در افراد مبتلا به بیماری های کبد، کلیه، گوارشی یا خودایمنی و نیز افراد سیگاری، چاق، الکلی و زنان باردار بیشتر شایع است.

ویتامین B6 در بیش از ۱۵۰ واکنش آنزیمی نقش دارد. این ویتامین به بدن در سوخت و ساز پروتئین، کربوهیدرات و چربی کمک می کند و ارتباط نزدیکی با کارکرد سیستم های عصب و ایمنی دارد.

اخیرا یافته ها نشان داد که ویتامین B6 خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی دارد. این بدین معناست که این ویتامین می تواند به پیشگیری از بیماری های مزمن مثل بیماری قلبی و سرطان کمک کند.

در اینجا به علایم کمبود ویتامین B6 اشاره می کنیم.

۱-راش پوستی

کمبود ویتامین B6 یکی از دلایل بیماری Seborrheic dermatitis است که موجب قرمزی و خارش پوست می شود.

این خارش می تواند پوست سر، گردن و بالای سینه را درگیر کند و باعث بروز تاول های آبدار و متورم یا ضایعات سفید رنگ شود.

کمبود ویتامین B6 موجب خارش پوست می شود که مصرف این ویتامین به ساخت کلاژن کمک می کند. کلاژن برای سلامت پوست ضروری می باشد. در چنین مواردی، مصرف ویتامین B6 فورا به رفع خارش پوست کمک می کند.

برخی افراد که درگیر بیماری Seborrheic dermatitis هستند، نیاز بیشتری به ویتامین B6 دارند. کرم صورت حاوی ویتامین B6 می تواند به بهبود علایم این بیماری کمک کند.

خلاصه: راش پوستی همراه با خارش، تورم و تاول های آبدار از علایم کمبود ویتامین B6 می باشد. مصرف ویتامین B6 بقدر کافی می تواند به رفع فوری راش پوستی ناشی از کمبود ویتامین B6 کمک کند.

۲-ترکیدگی و زخم شدن لب

کیلوزیس که با زخم، قرمزی و متورم شدن لب و ترکیدگی گوشه های لب همراه است، می تواند ناشی از کمبود ویتامین B6 باشد. نواحی ترک خورده بتدریج دچار خونریزی شده و درنهایت عفونی می شود.

علاوه بر دردناک بودن، لب های ترک خورده و زخم شده می تواند مشکلاتی را در خوردن و صحبت کردن ایجاد کند.

کمبود ویتامین B6 با مصرف غذاهای غنی از این ویتامین یا مکمل برطرف می شود و علایم آن کاهش می یابد.

کمبود ریبوفلاوین، فولات و آهن و سایر مواد مغذی همانند هوای آفتابی، خشک و طوفانی و سایر عوامل خارجی موجب بروز این بیماری می شود.

خلاصه: لب های ترک خورده و زخم شده می تواند نشانه کمبود ویتامین B6 باشد. بنابراین با مصرف ویتامین B6 از طریق رژیم غذایی یا مکمل می توان به حل این مشکل کمک کرد.

۳-زخمی و براق شدن زبان

کمبود ویتامین B6 موجب تورم، زخم شدن، صاف شدن، التهاب یا قرمزی زبان می شود که به این حالت، کیلوزیس گفته می شود.

براق و صاف شدن سطح زبان بدلیل از بین رفتن برآمدگی ها و پرزهای زبان است. گلویسیت موجب بروز مشکلاتی در جویدن، بلعیدن و صحبت کردن می شود.

مصرف ویتامین B6، این مشکل را برطرف می کند، بشرطی که تنها علت آن، کمبود ویتامین B6 باشد.

کمبود سایر مواد مغذی مثل فولات و B12 نیز موجب بروز این مشکل می شود. مصرف همه این ویتامین ها بقدر کافی می تواند به حل این مشکل کمک کند.

خلاصه: زبان صاف و براق، متورم و ملتهب، نشانه کمبود ویتامین B6 است. کمبود سایر مواد مغذی بخصوص فولات و B12 نیز منجر به بروز این مشکل می شود.

۴-تغییر خلق و خو

کمبود ویتامین B6 می تواند بر خلق و خو تاثیر بگذارد و گاهی منجر به افسردگی، اضطراب، عصبانیت و افزایش احساس درد شود.

ویتامین B6 در ساخت ناقلان عصب از جمله سرتونین و گاما-آمینوبوتریک اسید (GABA) نقش دارد. سرتونین و GABA به کنترل اضطراب، افسردگی و احساس درد کمک می کنند.

نقش ویتامین B6 در مقابله با مشکلات خلق و خو در بسیاری از بیماری ها مورد آزمایش قرار گرفته است.

به عنوان مثال در نیمی از افراد مبتلا به اوتیسم، مصرف مکمل B6 می تواند به کاهش مشکلات رفتاری کمک کند چون این ویتامین به تولید ناقلان عصب کمک می کند.

تحقیقات نشان می دهند که مصرف ۵۰ تا ۸۰ میلی گرم مکمل ویتامین B6 می تواند به کاهش علایم سندروم پیش قاعدگی (PMS)، مشکلات خلق و خو، عصبانیت، اضطراب و افسردگی کمک کند.

یکی از دلایلی که ویتامین B6 می تواند به سندروم پیش قاعدگی کمک کند، این است که این ویتامین به تولید سرتونین کمک می کند و خلق وخو را بهبود می بخشد. دانشمندان در حال مطالعه این موضوع هستند که آیا زنانی که دچار سندروم PMS هستند، از کمبود ویتامین و مواد مغذی رنج می برند؟

خلاصه: تغییر خلق و خو مثل عصبانیت، اضطراب و افسردگی زمانی اتفاق می افتد که فرد دچار کمبود ویتامین B6 است. از همین رو وجود ویتامین B6 برای ساخت ناقلان عصب و کنترل خلق و خو ضروری است.

۵-سیستم ایمنی ضعیف

قوی بودن سیستم ایمنی، کلیدی برای پیشگیری از ابتلا به عفونت ها، التهاب و سرطان های مختلف است. کمبود مواد مغذی از جمله ویتامین B6 می تواند سیستم ایمنی را تخریب کند.

کمبود ویتامین B6 موجب کاهش تولید آنتی بادی های مورد نیاز برای مقابله با عفونت ها می شود.

کمبود ویتامین B6 می تواند تولید گلبول های سفید از جمله سلول های T را کاهش دهد. این سلول ها کارکرد سیستم ایمنی را تنظیم کرده و به پاسخ صحیح سیستم ایمنی کمک می کنند.

به علاوه ویتامین B6 به بدن در ساخت یک پروتئین بنام اینترلوکین-۲ کمک می کند و عملکرد گلبول های سفید را در مسیر صحیح قرار می دهد.

افراد مبتلا به بیماری های خودایمن (که سیستم ایمنی به خودش حمله می کند) دچار کمبود شدید ویتامین B6 هستند که این، نیاز به ویتامین را افزایش می دهد.

خلاصه: اگر ویتامین B6 بقدر کافی مصرف نشود، بدن نمی تواند آنتی بادی ها، گلبول های سفید و سایر فاکتورهای ایمنی را بسازد. این موارد برای مقابله با عفونت ها و بیماری ها ضروری هستند.

۶-خستگی و کمبود انرژی

کمبود ویتامین B6 موجب احساس خستگی و کسالت می شود.

 ویتامین B6 در ساخت هموگلوبین نقش دارد. هموگلوبین، پروتئینی است که در گلبول های قرمز به انتقال اکسیژن به سایر اعضای بدن کمک می کند.

اگر سلول ها بدلیل کاهش سطح هموگلوبین، اکسیژن را بقدر کافی جذب نکنند، به این حالت، آنمی (کم خونی) گفته می شود که باعث خستگی و ضعف می شود.

مواردی از آنمی ناشی از کمبود ویتامین B6 وجود دارد که مصرف این ویتامین از نوع HCL (پیریدوکسین هیدروکلراید غیرفعال) هیچ کمکی به رفع این مشکل نمی کند. اما مصرف نوع فعال تر از ویتامین B6 بنام پیریدوکسال ۵-فسفات (PLP) مشکل آنمی را برطرف کرده است.

شما می توانید هر دو نوع ویتامین B6 را خریداری کنید اما نوع پیریدوکسین HCL متداولتر و کم هزینه تر از PLP است. کمبود ویتامین B6 علاوه بر احساس خستگی ناشی از آنمی می تواند منجر به خستگی ناشی از نقش آن در ساخت هورمون ملاتونین تقویت کننده خواب شود.

خلاصه: ویتامین B6 به ساخت گلبول های قرمز که اکسیژن را به سایر اعضای بدن منتقل می کند، کمک می کند و به فرد انرژی می دهد.

۷-سوزش و درد در دست و پا

کمبود ویتامین B6 باعث آسیب های عصبی بنام نوروپاتی محیطی می شود.

علایم این آسیب عصبی شامل سوزش، درد و تیر کشیدن در قسمت بازو، دست و پاهاست. برخی این سوزش و درد را مور مور شدن توصیف می کنند.

آسیب عصبی موجب سفت و بد قیافه شدن مفصل، مشکل در تعادل و راه رفتن می شود.

به علاوه مصرف مداوم و زیاد نوع غیرفعال ویتامین B6 (پیریدوکسین HCL) می تواند باعث بروز نوروپاتی شود. نوروپاتی زمانی اتفاق می افتد که مقادیر زیادی از ویتامین B6 غیرفعال بتواند با نوع فعال PLP رقابت کند و جلوی فعالیت PLP را در بدن بگیرد.

مشکلات عصبی ناشی از کمبود ویتامین B6 با مصرف این ویتامین برطرف می شود. از سوی دیگر مشکلات عصبی ناشی از مسمومیت با ویتامین B6 بسختی درمان می شود.

خلاصه: سوزش، تیر کشیدن در عضلات، دست ها و پاها می تواند ناشی از آسیب عصبی بدلیل کمبود ویتامین B6 یا مصرف زیاد این ویتامین باشد.

۸- گرفتگی

گرفتگی بدلایل مختلف از جمله کمبود ویتامین B6 رخ می دهد.

بدون مصرف ویتامین B6، بدن نمی تواند ناقل عصب GABA را به مقدار کافی بسازد لذا فعالیت و تحریک مغز بیشتر می شود.

گرفتگی موجب بروز علایمی مثل اسپاسم عضلانی، انحراف چشم و پرش بازو یا پا می شود. گاهی اوقات افراد دچار تکان های فوری و غیرقابل کنترل می شوند و یا هوشیاری خود را از دست می دهند.

کمبود ویتامین B6 موجب گرفتگی در نوزادان می شود. اولین مورد در دهه ۱۹۵۰ اتفاق افتاد زمانی که نوزادان با استفاده از غذاهای فاقد ویتامین B6 تغذیه میشدند.

اخیرا گرفتگی ناشی از کمبود ویتامین B6 در بزرگسالان نیز گزارش شده است. این موارد در زنان باردار، افراد الکلی، تداخلات دارویی یا بیماران کبدی شایعتر بوده است.

مصرف ویتامین B6 برای درمان گرفتگی ناشی از کمبود ویتامین B6 بسیار موثر و موفقیت آمیز بوده است.

خلاصه: گرفتگی ها چندان شایع نیستند اما بدلیل کمبود ویتامین B6 رخ می دهند که این بیشتر در نوزادان مشاهده می شود اما در بزرگسالان نیز رخ داده است.

۹- افزایش هموسیستین

هموسیستین، محصولی است که در طول هضم پروتئین تولید می شود.

کمبود ویتامین B6 و نیز فولات و B12 موجب بالا رفتن سطح هموسیستین می شود. از همین رو ویتامین های B برای پردازش هموسیستین ضروری هستند.

افزایش سطح هموسیستین با بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری قلبی و سکته و نیز آلزایمر ارتباط دارد. وقتی سطح هموسیستین بالا می رود، عروق و شریان های خون و عصب ها آسیب می بینند.

خوشبختانه سطح هموسیستین را می توان با یک آزمایش خون ساده چک کرد. به طور کلی، سطح بالای هموسیستین با مصرف مکمل های B6, B12 و فولات پایین می آید.

فقط بیاد داشته باشید که سایر عوامل مثل عادات خوردن و فعالیت بدنی معمولا در بیماری های مرتبط با هموسیستین بالا نقش دارند که این موضوع باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد.

مصرف منیزیم به همراه ب کمپلکس، یک فرمول در دسترس و مقرون به صرفه است. با مصرف ویتامین B6 که به تعادل هورمون کمک می کند، این فرمول غالبا برای سلامت زنان توصیه می شود. ترکیب منیزیم و ویتامین B6 مزیت های فراوانی برای سلامتی همه افراد دارد.
منیزیم در موارد زیر مفید و موثر است:

    انرژی زا بوده و خستگی و کسالت را کمتر می کند
    کارکرد سیستم عصب را بهبود می بخشد
    کارکرد عضله را بهتر می کند
    سلامت استخوان را حفظ می کند
    سلامت روح و روان را بهبود می بخشد

ویتامین B6 در موارد زیر مفید و موثر است:

    تنظیم فعالیت هورمونی
    حفظ سلامت استخوان ها
    حفظ سلامت روح و روان